Του Χρήστου Κάτσικα
Οι περίπου 75.000 μαθητές που φέτος παρακολουθούν την Α” τάξη Λυκείου είναι αυτοί που θα εγκαινιάσουν το 2016 το νέο σύστημα εισαγωγής στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Θα εξεταστούν τον Μάιο του 2014 σε εξετάσεις στις οποίες το 50% των θεμάτων θα προέρχεται από τράπεζα θεμάτων και το άλλο 50% θα είναι θέματα που θα βάλουν οι καθηγητές που διδάσκουν το μάθημα. Το ίδιο θα γίνει και στις επόμενες τάξεις του Λυκείου (Β΄ και Γ΄ τάξη). Όσοι από τους μαθητές «επιβιώσουν σχολικά» και πάρουν το απολυτήριό τους το 2016 μπορούν, αν θέλουν, να δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις σε τέσσερα μαθήματα που θα αντιστοιχούν στο επιστημονικό πεδίο που έχουν επιλέξει, διεκδικώντας μια θέση στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ.
Οι εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση διεξάγονται μετά την απόλυση του μαθητή από το Λύκειο, σε πανελλαδικό επίπεδο, με θέματα από την εξεταστέα ύλη της τάξης αυτής, τα οποία προκύπτουν: α) κατά ποσοστό 50% με κλήρωση από τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας και β) κατά ποσοστό 50% από κεντρική επιτροπή εξετάσεων.
Το σύνολο των εξεταζόμενων μαθημάτων από την Α” Λυκείου μέχρι τις πανελλαδικές εξετάσεις ανέρχεται σε 43, ενώ ακόμη είναι άγνωστο με ποιους όρους θα λειτουργήσει η τράπεζα θεμάτων που, σύμφωνα με τη νομοθεσία, θα εγκαινιαστεί από φέτος και θα καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τον δείκτη επιτυχίας σε κάθε τάξη.
Οφείλουμε να επισημάνουμε πως αν και δεν είναι υποχρεωτικό για όσους μαθητές ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στο Λύκειο να πάρουν μέρος στις πανελλαδικές εξετάσεις, ωστόσο η διάρθρωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Νέου Λυκείου έχει σχεδιαστεί μόνο για όσους επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Καμία πρόβλεψη δεν υπάρχει για όσους θέλουν μόνο να αποφοιτήσουν από το Λύκειο, καθώς για παράδειγμα η Γ” Λυκείου είναι, τυπικά και ουσιαστικά, τάξη προετοιμασίας για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι από τις 34 ώρες διδασκαλίας, οι 20 ώρες αφιερώνονται σε μαθήματα κατεύθυνσης!
Η αξιολόγηση των μαθητών
Ας δούμε, όμως, 2 βασικές αλλαγές που έχουν να αντιμετωπίσουν οι μαθητές της Α΄ τάξης του Λυκείου.
Πρώτον οι γραπτές προαγωγικές εξετάσεις στην Α΄ τάξη του Γενικού Λυκείου διεξάγονται ενδοσχολικά και περιλαμβάνουν όλα τα διδασκόμενα μαθήματα εκτός των μαθημάτων της Ερευνητικής Εργασίας και της Φυσικής Αγωγής, με κοινά θέματα για όλα τα τμήματα του ίδιου σχολείου, που ορίζονται ως εξής: α) κατά ποσοστό 50% με κλήρωση από τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας και β) κατά ποσοστό 50% από τον διδάσκοντα ή τους διδάσκοντες. Τα γραπτά διορθώνονται από τον καθηγητή που κάνει το μάθημα.
Οσοι έχουν ασχοληθεί με την εκπαιδευτική διαδικασία και τις λειτουργίες της γνωρίζουν καλά ότι αν οι εκπαιδευτικές ανισότητες μεταξύ των μαθητών αποτελούσαν στο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων την εκπαιδευτική τους ιστορία, στο Νέο Λύκειο θα είναι το ζωντανό τους παρόν. Παράλληλα όλοι γνωρίζουν ότι η κρυφή ενσωμάτωση του συστήματος επιλογής στην καρδιά της Λυκειακής Βαθμίδας με τις πανελλαδικού χαρακτήρα εξετάσεις από την Α΄ τάξη μπορεί να απλώσει τη «σκιά του» στην ημερήσια διάταξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Επίσης δεν υπάρχει καλύτερο έδαφος για να βαθύνει ακόμη περισσότερο τις ρίζες της η εκπαίδευση της ακριβοπληρωμένης αμάθειας, δεν υπάρχει καλύτερη λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας για να τρέξουν ακόμη πιο γρήγορα οι εργολάβοι των εξετάσεων, τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα! Χέρι χέρι, ο πάλαι ποτέ «Μέγας Εξισωτής» όχι μόνο δεν θα ελαφρώνει αλλά θα επικυρώνει και θα νομιμοποιεί με τον πιο «αντικειμενικό» τρόπο το στένεμα των διόδων!
Η δεύτερη αλλαγή αφορά τις προϋποθέσεις για την προαγωγή του μαθητή οι οποίες είναι: α) η επίτευξη γενικού βαθμού ίσου ή ανώτερου του δέκα (10) και β) Μ.Ο. προφορικής και γραπτής βαθμολογίας κατά διακριτό γνωστικό αντικείμενο των μαθημάτων: Ελληνικής γλώσσας, Μαθηματικών τουλάχιστον δέκα (10) και τουλάχιστον οκτώ (8) σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα. Οταν μαθητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις α” και β” επαναλαμβάνει τη φοίτηση, ενώ όταν δεν πληροί την προϋπόθεση β΄ κατά διακριτό ή διακριτά γνωστικά αντικείμενα μαθημάτων ή στα υπόλοιπα μαθήματα, παραπέμπεται σε επανεξέταση σε αυτό ή σε αυτά.
Είναι φανερό ότι οι προϋποθέσεις προαγωγής και απόλυσης δυσκολεύουν πολύ καθώς η προαγωγή στην επόμενη τάξη είναι πια πολύ δυσκολότερη. Είναι εξίσου φανερό ότι μέσα σε λιγότερο από μία πενταετία λειτουργίας του Γενικού Λυκείου αυτό θα έχει χάσει περίπου 50.000 μαθητές από τους 200.000 που φοιτούν σήμερα.
«Πρώτα ο μαθητής» ή «πρώτα η ύλη»;
Μείωση της διδακτέας ύλης των Αρχαίων Ελληνικών, της Α′ τάξης Γενικού Λυκείου κατά 40% ζητούν σχολικοί σύμβουλοι των φιλολόγων με υπόμνημα προς τον υπουργό Παιδείας. Οι σχολικοί σύμβουλοι εκτιμούν ότι η αποσταλείσα διδακτέα ύλη είναι αδύνατο να καλυφθεί διδακτικά, έστω και στοιχειωδώς, και επισημαίνουν: «Κατόπιν υπολογισμού των υπαρκτών και διαθέσιμων ωρών διδασκαλίας του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών της Α’ τάξης ΓΕΛ, καταλήξαμε ότι οι πραγματικές ώρες ανέρχονται περίπου στις 84, στην πιο αισιόδοξη εκτίμησή τους. Συγκρίνοντάς τες με τις 142 απαιτούμενες ώρες για την κάλυψη της διδακτέας ύλης, σύμφωνα με την με αριθμ. πρωτ. 139610/Γ2 /01-10-2013 εγκύκλιο του υπουργείου, παρατηρούμε ότι προκύπτει μεγάλη διαφορά, άνω του 40% του διαθέσιμου χρόνου. Επιπροσθέτως, αν συνεκτιμηθεί και ο χρόνος των όποιων περιπάτων, αργιών και απεργιών, ο χρόνος των 84 ωρών που υπολογίσαμε μειώνεται κι άλλο. Ακόμη, στον πραγματικά αναγκαίο χρόνο υλοποίησης της διδακτέας ύλης θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι κατά περιπτώσεις επιβραδύνσεις του ρυθμού διδασκαλίας, λόγω δυσκολιών ανταπόκρισης των μαθητών. Με βάση τα παραπάνω, προτείνουμε το υπουργείο Παιδείας άμεσα να αναθεωρήσει τη διδακτέα ύλη, προσαρμόζοντάς την στον πραγματικό διδακτικό χρόνο. Μια ρεαλιστική λύση, κατά τη γνώμη μας, θα ήταν η ύλη να περικοπεί κατά 40%».
Δεν χρειάζεται να καταναλώσουμε πολύ στατιστική για να αποδείξουμε ότι το επιχειρούμενο «ρεκτιφιέ» της λυκειακής δημόσιας εκπαίδευσης περνάει όχι μέσα από τη βελτίωση των όρων λειτουργίας της για όλους τους μαθητές, αλλά μέσα από τη νομιμοποίηση της «έξωσης» χιλιάδων μαθητών οι οποίοι αντιμετωπίζονται ως «πλεονάζον προσωπικό» σε επιχείρηση που «εξυγιαίνεται».
Οι παραλήπτες του «μηνύματος», που προβάλλεται σαν το τέλος της «εποχής χάριτος», δεν θα περιοριστούν, βεβαίως, στους «αποτυχόντες» της νέας σχολικής χρονιάς. Στήνεται ήδη ένας ολοκληρωμένος και «θωρακισμένος μηχανισμός αναχαίτισης» όσων ετοιμάζονται στο μέλλον να χτυπήσουν τις πόρτες του Νέου Λυκείου.
Του Χρήστου Κάτσικα
